Czym jest cable pooling i jak może wpływać na OZE w Polsce? | Pelsun.pl | Pelsun
Porozmawiaj z Ekspertem tel.  885 021 021
Akademia wiedzy
Pozostałe na blogu

Czym jest cable pooling i jak może wpływać na OZE w Polsce?

13/01/2025

W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na energię odnawialną Polska napotyka trudności związane z podłączaniem nowych inwestycji zielonej energii do krajowej sieci energetycznej. Ograniczenia te spowalniają tempo transformacji energetycznej i wymagają wprowadzenia rozwiązań wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii. Jednym z takich rozwiązań jest cable pooling. Co to jest? Jaki ma wpływ na branżę OZE?

Przeczytaj także:

Co to jest cable pooling?

Cable pooling, wywodzący się z języka angielskiego, to koncepcja polegająca na wspólnym korzystaniu z jednego przyłącza energetycznego przez różne odnawialne źródła energii. Źródła te różnią się charakterystyką produkcji energii oraz sposobem pracy. Rozwiązanie to umożliwia budowę hybrydowych instalacji OZE, w których kilka komplementarnych źródeł wytwórczych współdzieli infrastrukturę przesyłową.

W Polsce cable pooling jest szczególnie efektywny w przypadku łączenia instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych. Oba źródła energii charakteryzują się odmiennymi profilami produkcji, co oznacza, że rzadko pracują z maksymalną mocą jednocześnie. Produkcja energii zależy od zmieniających się warunków atmosferycznych, zarówno w ciągu dnia, jak i w różnych porach roku. Instalacja fotowoltaiczna połączona z wiatrową pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie wspólnego przyłącza, ponieważ okresy intensywnej pracy jednej instalacji zazwyczaj przypadają na czas mniejszej aktywności drugiej. W rezultacie hybrydowe systemy OZE umożliwiają bardziej stabilną produkcję energii oraz lepsze wykorzystanie infrastruktury przyłączeniowej.

Jakie są korzyści z cable poolingu dla OZE?

Cable pooling jest wdrażany z powodzeniem w takich krajach, jak Holandia, Dania czy Hiszpania i stanowi skuteczną odpowiedź na problem ograniczonej przepustowości sieci elektroenergetycznych. Jego głównym celem jest optymalizacja wykorzystania istniejących punktów przyłączeniowych, dzięki czemu możliwe jest efektywniejsze zarządzanie infrastrukturą sieciową i zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii bez konieczności kosztownej rozbudowy sieci.

Rozwiązanie to przynosi wymierne korzyści wszystkim zainteresowanym stronom. Dla inwestorów oznacza to możliwość szybszego uruchamiania projektów OZE, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów związanych z przyłączaniem instalacji. Operatorzy sieci natomiast zyskują narzędzie pozwalające na lepsze zarządzanie przepływami energii, zwiększając stabilność systemu elektroenergetycznego. Współdzielenie infrastruktury przesyłowej wspiera efektywne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, jednocześnie zmniejszając potrzebę inwestycji w nowe linie przesyłowe.

Rozwój elektrowni wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych w Polsce a potrzeba wdrożenia cable poolingu

Transformacja energetyczna w Polsce napotyka poważne bariery związane z infrastrukturą sieciową i malejącą dostępnością mocy przyłączeniowych. Coraz większa liczba odmów wydawanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych świadczy o narastającym problemie. W 2019 roku odrzucono 476 wniosków dotyczących przyłączeń o łącznej mocy 5,7 GW, natomiast w 2022 roku liczba odmów wzrosła do 7 023, obejmując moc 51,05 GW. Łącznie w latach 2019–2022 moc instalacji, dla których odmówiono przyłączenia, przekroczyła 77 GW. Co istotne, w samym 2023 roku odmowy przyłączenia do sieci energetycznej z przyczyn ekonomicznych obejmowały aż 18 GW ze źródeł OZE.

Malejąca dostępność mocy przyłączeniowych stanowi główny powód tych trudności. Plany operatorów na rok 2025 uległy znacznemu ograniczeniu – z 7 GW do 4,2 GW w ciągu jednego roku, co wskazuje na rosnącą blokadę rozwoju odnawialnych źródeł energii. Sytuacja ta wymaga wdrożenia skutecznych rozwiązań usprawniających proces przyłączenia nowych instalacji do sieci, aby zapewnić dalszy rozwój sektora OZE i osiągnąć cele transformacji energetycznej.

Transformacja energetyczna w Polsce i nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii

Dotychczasowe regulacje wymagały, aby instalacje odnawialnych źródeł energii były przyłączane do sieci na podstawie mocy odpowiadającej ich pełnemu potencjałowi nominalnemu. Rozwiązanie to powodowało niewykorzystanie znacznej części przydzielonych zasobów sieci, ponieważ instalacje OZE rzadko pracują z maksymalną mocą.

Wprowadzenie nowelizacji ustawy o OZE umożliwia zastosowanie cable pooling, a to pozwala na tworzenie hybrydowych instalacji energetycznych. Zgodnie z nowymi przepisami producenci energii będą mogli współdzielić przyłącze i zawierać wspólne umowy z operatorem sieci. Przy instalacjach hybrydowych, składających się z kilku źródeł energii, wystarczy jedna umowa przyłączeniowa. Upraszcza to w znacznym stopniu proces administracyjny. W przypadku przekroczenia dopuszczalnych limitów mocy, operatorzy sieci będą mogli nałożyć dodatkowe opłaty.

ZPP ocenia, że wprowadzenie tego rozwiązania przyspieszy rozwój energii słonecznej i wiatrowej w Polsce. Pozwoli to na zbudowanie dodatkowych 5 GW mocy produkcyjnych bez konieczności czekania na nowe zezwolenia. Należy więc tutaj podkreślić, że znacząco to wspiera efektywne wykorzystanie OZE i przyspiesza transformację energetyczną w Polsce.