Czy opłaca się montować fotowoltaikę przy niskich cenach sprzedaży energii?

Czy opłaca się montować fotowoltaikę przy niskich cenach sprzedaży energii?

W ubiegłym roku zostały przygotowane wyliczenia dotyczące opłacalności instalacji fotowoltaicznej w oparciu o ówczesne przepisy i stawki. W międzyczasie nastąpiły pewne zmiany, zarówno w zakresie cen energii kupowanej z sieci, jak i wartości sprzedaży nadwyżek do operatora. Z tego względu opracowano nową wersję kalkulacji, uwzględniającą aktualne stawki obowiązujące w drugiej połowie 2024 roku. Dla osób, które zapoznają się z tym materiałem w kolejnym roku, warto zaznaczyć, że prawdopodobnie dostępne są już nowe dane. 

Przeczytaj także:

Wszystko co potrzebujesz wiedzieć o Net-billingu. "Nowy system" rozliczania fotowoltaiki bez tajemnic
Jak działa magazyn energii?
Jak przebiega montaż pompy ciepła?

Jakie zmiany w rozliczeniach fotowoltaiki nastąpiły od 1 lipca 2024?

Od 1 lipca 2024 roku rozliczenia dotyczące nadwyżek energii oddawanej do sieci opierają się już nie na uśrednionej cenie z całego miesiąca, lecz na średniej wyliczanej godzinowo.

Różnica między poprzednim a obecnym modelem nie jest jednak znacząca. Wcześniejsza forma rozliczeń nie bazowała bowiem na prostym uśrednieniu cen, ale na wartości ważonej – uwzględniano ilość energii wprowadzaną do sieci w konkretnej godzinie i odpowiadającą jej cenę. Dlatego obecne zasady, mimo zmiany mechanizmu wyliczania, wciąż przynoszą zbliżone rezultaty do wcześniejszych rozwiązań.

Na zmianach mogą skorzystać przede wszystkim osoby, które posiadają magazyny energii. Dzięki nim możliwe jest precyzyjne zarządzanie procesem ładowania i rozładowywania, co pozwala dostosować zużycie energii z fotowoltaiki do godzin najwyższych stawek. Choć dzisiejszy artykuł nie dotyczy bezpośrednio tematu magazynowania energii, skupia się na ocenie opłacalności montażu fotowoltaiki w obecnych warunkach cenowych.

Jakie są opłaty za energię elektryczną?

Na początek warto przyjrzeć się obecnym stawkom za energię elektryczną, ponieważ wokół tego tematu pojawiało się wiele pytań i wątpliwości. Dane zostały zaczerpnięte bezpośrednio z aktualnych cenników PGE Obrót oraz PGE Dystrybucja. W drugiej połowie 2024 roku obowiązuje mechanizm zamrożenia cen, który obejmuje różne taryfy, w tym G11, G12 i inne. 

Niezależnie od wybranej taryfy, cena jednej kilowatogodziny energii pozostaje taka sama przez całą dobę. Zakup prądu wyceniany jest na poziomie 50 groszy netto, co po doliczeniu podatku VAT daje 62 grosze brutto. Jest to tylko jedna część kosztu – do niej należy doliczyć opłatę za dystrybucję, której podstawą jest składnik zmienny oraz opłata jakościowa.

Składnik zmienny stawki sieciowej wynosi obecnie 35 groszy netto, a opłata jakościowa około 3 grosze netto. Po uwzględnieniu podatku daje to łącznie około 47 groszy brutto za każdy kilowatogodzinę przesłanej energii. Po zsumowaniu obu części – zakupu i dystrybucji – całkowity koszt jednej kilowatogodziny wynosi około 1,09 zł.

Oprócz kosztów zmiennych występują również opłaty stałe, które różnią się w zależności od rodzaju wybranej taryfy i częstotliwości rozliczeń. Obecnie opłaty te wynoszą około 20 zł miesięcznie, jednak od 2025 roku planowany jest powrót opłaty mocowej, co może podnieść miesięczny koszt do około 40 zł. Warto podkreślić, że opłaty te są niezależne od tego, czy w gospodarstwie domowym znajduje się instalacja fotowoltaiczna, czy nie – są naliczane wszystkim użytkownikom w ten sam sposób. W związku z tym, dla celów dalszych analiz, można je traktować jako stały element, który nie wpływa na ocenę opłacalności samej instalacji.

Jakie są koszty energii elektrycznej i ile może zaoszczędzić prosument w systemie rozliczeń net-billing?

Na przykładzie budynku, którego roczne zużycie energii wynosi 4000 kWh, można przeanalizować, jak wygląda sytuacja z kosztami w przypadku braku oraz obecności instalacji fotowoltaicznej. Bez wsparcia ze strony paneli, całkowity koszt energii przy obecnej stawce 1,09 zł za kilowatogodzinę wynosi około 4360 zł rocznie. Z tej kwoty 2480 zł przypada na sam zakup energii, a 1880 zł na opłaty związane z jej dystrybucją.

Po zamontowaniu instalacji o mocy 6 kW, której roczna produkcja wynosi około 6600 kWh, sytuacja ulega zmianie. Zakładając, że 35% wytworzonej energii zostaje zużyte bezpośrednio na potrzeby budynku, daje to 1400 kWh autokonsumpcji. Oznacza to, że jedynie 2600 kWh trzeba jeszcze dokupić z sieci, co już znacząco ogranicza wydatki. Bezpośrednie zużycie z instalacji pozwala uniknąć kosztów zakupu i dystrybucji tych 1400 kWh, co przekłada się na oszczędność w wysokości około 1526 zł.

Pozostałe 2600 kWh, które trzeba nabyć od operatora, generują łączny koszt w wysokości 2883 zł. W tym 1612 zł dotyczy zakupu, a 1222 zł przypada na przesył. Jednocześnie z instalacji pochodzi jeszcze 5200 kWh, które trafiają do sieci. Za tę energię operator wypłaca środki według obowiązującej ceny godzinowej, aktualnie wynoszącej średnio około 25 groszy. Przekłada się to na wpływ w wysokości około 1300 zł, które mogą zostać wykorzystane na pokrycie kosztów zakupu energii.

Ostatecznie suma należności z tytułu zakupu zostaje pomniejszona o zgromadzone środki i wynosi około 312 zł, do których należy doliczyć pełną opłatę za dystrybucję. Finalny roczny koszt użytkowania energii dla tego budynku po montażu instalacji fotowoltaicznej zamyka się więc w kwocie około 1534 zł. Porównując to z poprzednim całkowitym kosztem na poziomie 4360 zł, różnica wynosi 2826 zł, co pokazuje wyraźny potencjał oszczędności wynikający z wykorzystania energii odnawialnej w praktyce.

Jakie będą ceny z uwzględnieniem zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznej?

Przy ocenie opłacalności inwestycji w instalację fotowoltaiczną warto uwzględnić również koszt samego systemu. Obecnie montaż zestawu o mocy 6 kW na dachu to wydatek rzędu 24 000 zł. Po zastosowaniu ulgi termomodernizacyjnej, która wynosi 12%, możliwe jest uzyskanie zwrotu w wysokości 2880 zł. W efekcie końcowy koszt ponoszony przez inwestora wynosi około 21 120 zł.

Biorąc pod uwagę roczne oszczędności sięgające 2826 zł, zwrot z takiej inwestycji następuje po około siedmiu latach. Warto zauważyć, że brak decyzji o montażu oznacza wydatkowanie tej samej sumy w postaci corocznych opłat za energię, rozłożonych w czasie.

W tej kalkulacji nie została uwzględniona pomoc w ramach programu „Mój Prąd”, ponieważ aktualnie wsparcie dotyczy wyłącznie instalacji połączonych z magazynem energii. Dodanie takiego rozwiązania pozwala znacząco zwiększyć poziom samowystarczalności energetycznej. Zamiast 35%, autokonsumpcja może wtedy osiągnąć poziom około 65%, co przekłada się na wykorzystanie 2600 kWh rocznie bezpośrednio w budynku.

Zmniejsza to zapotrzebowanie na energię z sieci do poziomu 1400 kWh, co w przeliczeniu na stawkę 1,09 zł za jednostkę daje koszt 1526 zł. W tym 868 zł to zakup energii, a 658 zł to opłata za jej przesłanie.

Pozostałe 4000 kWh energii, które nie zostały zużyte na miejscu, trafiają do sieci. Ich sprzedaż przy stawce 25 groszy za jednostkę oznacza wpływ w wysokości około 1000 zł, co wystarcza na pokrycie kosztów zakupu energii. Pozostaje jedynie do uregulowania opłata za dystrybucję.

W rezultacie, przy systemie z magazynem energii, roczny koszt użytkowania energii elektrycznej zamyka się w kwocie 658 zł (bez opłat stałych). Porównując to z wcześniejszym kosztem 4360 zł bez fotowoltaiki, różnica wynosi 3702 zł, co znacznie skraca okres zwrotu inwestycji i zwiększa jej opłacalność.

Jaka będzie opłacalność fotowoltaiki, gdy zepnie się wszystkie koszty?

Przy pełnej inwestycji w instalację fotowoltaiczną z systemem magazynowania energii, należy uwzględnić zarówno koszt paneli, jak i baterii. W przypadku zestawu o mocy 6 kW oraz magazynu o pojemności 5 kWh, całkowity koszt początkowy wynosi około 41 000 zł. Na tę sumę składają się: 24 000 zł za instalację fotowoltaiczną oraz 17 000 zł za magazyn energii.

Po uwzględnieniu wsparcia z programu „Mój Prąd” sytuacja wygląda korzystniej. Dla samych paneli można uzyskać dofinansowanie w wysokości 7000 zł, a dla magazynu energii przyznawane jest 50% wartości zakupu, czyli w tym przypadku 8500 zł. Razem oznacza to obniżenie całkowitego kosztu inwestycji do poziomu 25 000 zł.

Dodatkowo można skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Zakładając ostrożnie, że ulga obejmuje jedynie część związaną z panelami, daje to jeszcze 2040 zł zwrotu. Ostateczny koszt, po odliczeniu wszystkich możliwych form wsparcia, wynosi 23 460 zł.

Porównując ten koszt z roczną oszczędnością wynoszącą 3702 zł, zwrot z inwestycji następuje po około 6,3 roku. Warto zauważyć, że w tym przypadku okres zwrotu jest krótszy niż przy instalacji bez magazynu. Wynika to przede wszystkim z wyższego poziomu wykorzystania wyprodukowanej energii na miejscu, a co za tym idzie – z większych oszczędności na zakupie i dystrybucji prądu.

System magazynowania pozwala również na elastyczne zarządzanie zużyciem w zależności od pory roku i taryfy. Latem może zwiększyć stopień wykorzystania energii z paneli, a zimą – ładować się w tańszych godzinach nocnych i zasilać dom w ciągu dnia. Takie podejście pozwala dodatkowo obniżać rachunki.

Analizując opłacalność inwestycji, większe znaczenie ma sposób gospodarowania wytworzoną energią niż sama cena sprzedaży nadwyżek. Symulacja została przygotowana dla magazynu o pojemności 5 kWh, ale w wielu przypadkach bardziej efektywnym rozwiązaniem może być większy system – na przykład 10 kWh – które umożliwia jeszcze wyższy poziom samowystarczalności. Ostateczny dobór powinien być dopasowany indywidualnie do warunków i charakterystyki zużycia energii w danym budynku.